Trauma – to pojęcie zrobiło niemałą karierę w ciągu ostatnich kilku dekad. Obecnie przez traumę rozumie się wydarzenie, które wywołało intensywne przeżycia psychiczne, z których konsekwencjami jednostka nie potrafi sobie poradzić. Traumy potrafią znacząco utrudnić normalne, codzienne funkcjonowanie. Dlatego tak ważne jest, by proces terapii rozpocząć odpowiednio wcześnie, pomagając jednostce powrócić do psychicznej stabilizacji.
Terapia EMDR – kiedy i dla kogo?
Oferta terapii skierowanych do osób cierpiących z powodu psychologicznych konsekwencji różnego typu traum jest stosunkowo szeroka. Na pierwszy plan wysuwa się jednak terapia EMDR, która jest obecnie jedną z najczęściej wybieranych terapii po wydarzeniach traumatycznych.
Komu jest ona dedykowana? Przede wszystkim tym, którzy w swoim życiu doświadczyli bolesnych wydarzeń, z których konsekwencjami psychicznymi borykają się do dzisiaj. Chodzi przede wszystkim o doświadczenia na tyle intensywne, że samo ich wspominanie może doprowadzić do znacznego rozregulowania systemu nerwowego oraz wystąpienia innych, nieprzyjemnych objawów.
Osoby, które takich zdarzeń doświadczyły, najczęściej doświadczają bardzo nieprzyjemnych stanów wewnętrznych, na które składają się: lęk, wstyd, złość, uczucie bezsilności. Uczucia te mogą pojawiać się w towarzystwie innych objawów fizjologicznych: problemów z koncentracją i pamięcią, nadmierną drażliwością lub pobudzeniem, problemów z zasypianiem i apatią. Ponadto często wymienia się długotrwałe uczucie zmęczenia oraz symptomy kognitywne. Do tej ostatniej kategorii należą przede wszystkim nieprzyjemne, uciążliwe i natrętne myśli, które niejako „same” przychodzą do głowy. Często, mogą to być właśnie traumatyczne wspomnienia, do których rozpamiętywania dana osoba mimowolnie się zmusza.
Terapia EMDR – założenia i najważniejsze cechy w praktyce
Terapia EMDR opiera się na prostym założeniu – że osoby cierpiące na traumy mogą „odblokować” działanie swego układu nerwowego (tak samo jak mógł on zostać „zablokowany” na skutek wystąpienia sytuacji traumatycznej). Główną dyrektywą jest więc pomaganie pacjentowi, aby samodzielnie przezwyciężył on obezwładniający lęk spowodowany traumą.
Od strony praktycznej, terapia EMDR polega w dużym stopniu na opowiadaniu – w czasie którego pacjent przywołuje traumatyczne wspomnienie, skupia się na jego przebiegu i szczegółach, przywołuje towarzyszące mu uczucia i myśli. Elementem kluczowym tak prowadzonej „narracji terapeutycznej” jest odpowiednia stymulacja ruchu gałek ocznych, np. poprzez podążanie wzrokiem za wahadełkiem lub wodzącym w tę i z powrotem palcem terapeuty. Dzięki temu układ nerwowy pacjenta jest odpowiednio pobudzony, a przede wszystkim – dochodzi do intensywnej współpracy obu półkul mózgowych.
Pacjenci są również w specjalny sposób przygotowywani do opowiadania o swoich traumatycznych wydarzeniach. Wcześniej wraz z terapeutą uczą się najważniejszych technik pozwalających obniżyć napięcie mięśniowe, zredukować poziom lęku oraz zintensyfikować uczucie komfortu psychicznego. Warto przy tym podkreślić, że terapia EMDR jest uważana za jedną z dwóch najbardziej skutecznych form terapii traum i znajduje zastosowanie zarówno w psychoterapii dzieci, jak i osób dorosłych.
